අෂ්ටනාරි සන්දේශය

අෂ්ටනාරි සන්දේශය නොහොත් “යුවතියන් අට දෙනකු විසින් රැගෙන ගිය කාව්‍ය පණිවිඩය” යනු ශ්‍රී ලංකාවේ පුස්කොළ පිටපත්වල ලියා තිබී සොයා ගන්නා ලද සන්දේශ කාව්‍ය ග්‍රන්ථයකි. මෙම කෘතිය රචනා කර ඇත්තේ උඩරට රාජධානියේ (ක්‍රි.ව. 1469 සිට 1815) මුල් යුගයේ සත් කෝරළයේ මැටිඔළුව නම් ගම්මානයේ විසූ කවියකු විසිනි. මෙම සන්දේශයේ පරමාර්ථය වූයේ නුවරකලාවියේ හුරුළු පළාතේ අධිපතියකු වූ උලගල්ල දිසාව මැතිඳුන්ට සුබ පැතීමට සහ ඔහුගේ පාරම්පරික උරුමයෙන් හිමි වූ රට තොට නැවත නිදහස් කර ගැනීමට දෙවිවරුන්ගේ ආශිර්වාදය ඉල්ලා සිටීමට යි. යුවතියන් අට දෙනකුගෙන් සමන්විත වූ මෙම දූත පිරිස කවියාගේ ගමට යාබද පිහිටි නාථගනේ ගම්මානයෙන් ගමන ආරම්භ කර කිලෝමීටර් සියයකට ආසන්න දුරක් ගමන් කර නුවරකලාවියේ ගැටුලාගන් විහාරයට (දැනට හඳුන්වනු ලබන්නේ තලගුළු විහාරය නමිනි) ළඟා වී මෙම සංදේශය ඔප්පු කර සිටිති. මම මෙම සන්දේශයේ කාව්‍ය සටහන් කර තිබු පුස්කොළ අත්පිටපත් ඒකරාශි කරගෙන ඒවා සංසන්දනයකට සහ විශ්ලේෂණයකට ලක් කළෙමි. මෙම උත්සාහයේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් මට මෙම කාව්‍යයේ විශ්වසනීය පිටපතක් සකසා ගැනීමටත් මෙම ප්‍රකාශනය මගින් මෙම සංදේශය පාඨකයන් වෙත ප්‍රථම වරට ඉදිරිපත් කිරීමටත් හැකි විය. මෙම සන්දේශය පිළිබඳ සාහිත්‍ය ඇගයීමක් කිරීමෙන් අනතුරු ව හෙළි වුයේ සත් කෝරළයේ පිටිසර ගම්මානයකින් බිහි වූ මෙම කවියාට කාව්‍යය නමැති ශ්‍රවණ මාධ්‍යයේ සියුම් ස්වභාවය පිළිබඳව මනා අවබෝධයක් ද, නිර්මාණශීලීත්වයක් ද, කාව්‍යමය තීක්ෂ්ණ බුද්ධියක් සහ භාෂා ප්‍රවීණත්වයක් ද තිබුණු බව ය. සිංහල භාෂාවේ කථන රූප සහ රිද්මයානුකූල ගුණාංග ඇතුළු කාව්‍යමය ඵලදායි ශෛලීන් යොදා ගනිමින්, ශ්‍රාවකයන්ගේ සිත් තුළ මනෝ රූපයන්, චිත්තවේගයන් සහ අර්ථකථනයන් ඉස්මතු කිරීමට මෙම කවියා දැක්වූ සාමර්ථ්‍යය මම නිරීක්ෂණය කළෙමි. මේ හැරුණු විට ඉතාමත් ම කුතුහලය දනවන කරුණක් වූයේ මෙම සන්දේශයේ පසුබිම තුළ සැඟවී ඇතැ යි පෙනී ගිය දේශපාලන අරගලයකි. එනම් දකුණු ඉන්දීය සම්භවයක් ඇති නුවරකලාවියේ ප්‍රධානීන්ට දේශපාලන වශයෙන් දේශීය සිංහල බෞද්ධ සමාජයට අනුවර්තනය වීමේ දී ඇති වූ අභියෝගයන් ය. මෙම සංදේශය ආරම්භ වන නාථගනේ ගම්මානය කෝට්ටේ සහ සිතාවක යුගයේ පැවැති මුණ්ඩකොණ්ඩපොළ ප්‍රාදේශීය රාජධානියේ අගනුවර වන්නේ ය. මෙම රාජධානි සමයේ ඉතාමත් ම කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයක් වූයේ දකුණු ඉන්දීය ප්‍රභූ පැලැන්තියේ පවුල් රැසක් මෙම ප්‍රාදේශීය රජවරුන්ගේ අනුග්‍රහය ඇති ව සත් කෝරළයේ සහ නුවරකලාවියේ රට තොට නම්බු නාම සහ ප්‍රධානි තනතුරු ලබාගෙන පදිංචි වූ ආකාරය යි. අවසානයේ දී ඔවුන් සිංහල බෞද්ධ සමාජයට අවශෝෂණය වී ඇත. උලගල්ල දිසාව මැතිඳුන් ද පැවත එන්නේ දඹදෙණි රාජධානි සමයේ (ක්‍රි.ව. 1220 සිට 1345 දක්වා) බුවනෙකබාහු රජුගෙන් ඉඩම් සහ ගෞරව නාම සහ අධිපති තනතුරු දිනාගත් දකුණු ඉන්දීය සම්භවයක් ඇති ඉලංගසිංහ කළු කුමාර බණ්ඩාරට උරුම වූ පරම්පරාවකිනි. මෙම සන්දේශය රචනා කරන කාලය වන විට (එනම් 17 වැනි සියවසේ මුල් භාගයේ දී) උලගල්ල පරම්පරාවේ බලය සහ වරප්‍රසාද පහ ව යමින් පැවැති බවක් පෙනෙන්නට තිබූ අතර ඔවුන්ගේ යම් පුනර්ජීවනයක් සඳහා දිව්‍යමය මැදිහත් වීමක් අවශ්‍ය බව හැඟී ගොස් ඇත. මෙම සන්දේශය එම අභිලාශයේ ප්‍රතිඵලයකි. විශේෂයෙන් ම දකුණු ඉන්දීය සම්බන්ධකම් ඇති සත් කෝරළයේ සහ නුවරකලාවියේ බොහෝ නායකයන් උලගල්ල මැතිඳුන්ගේ අරගලයට සහයෝගීතාව පළ කළ බව පෙනී යයි. ඔවුන් ගැටුලාගන් විහාරයට සංදේශය රැගෙන යන ගමන් මාර්ගයේ පිහිටි ඔවුන්ගේ ප්‍රභූ ගම්මානවල සිට සන්දේශය රැගෙන යන එම කාන්තාවන්ට සහ එම ගමන් සංදර්ශනයට සහභාගිවූවන්ට අනුග්‍රහය දැක්වූ බව පෙනේ. මෙම තොරතුරුවලින් හෙළි වන්නේ අෂ්ටානාරී සන්දේශය යනු හුදෙක් අව්‍යාජ කාව්‍ය ඛණ්ඩයක් රචනා කර ඉදිරිපත් කරන අවස්ථාවක් පමණක් නොව සැඟවුණු ඓතිහාසික දේශපාලන අධිකාරියක් මෙන් ම පරම්පරා පුරාවෘත්තයක් ද හෙළිදරව් කරන සංසිද්ධියකි.